آب موردنیاز، نیاز آبی ، پن من مانتیث
مهدی اکبری؛ فریبرز عباسی؛ ابوالفضل ناصری؛ محمدعلی شاهرخ نیا؛ محمد خرمیان؛ مسعود فرزام نیا؛ مجید کرامتی طرقی؛ آذرخش عزیزی؛ محمد عباسی؛ اسحق زارع مهرانی؛ حسن خسروی؛ اسماعیل مقبلی دامنه؛ محمد مهدی نخجوانی مقدم؛ نادر عباسی؛ جواد باغانی
چکیده
در این تحقیق حجم آب آبیاری، عملکرد و بهرهوری آب پیاز در شرایط مدیریت کشاورزان در 190 مزرعه در قطب‌های تولید پیاز کشور شامل آذربایجان شرقی، اصفهان، خوزستان، زنجان، جنوب کرمان، فارس، خراسان، خراسان شمالی و هرمزگان در سال زراعی 1400-1399 اندازهگیری شد. میانگین حجم آب آبیاری، عملکرد، بهرهوری آب آبیاری وبهرهوری آب کاربردی در استان‌های ...
بیشتر
در این تحقیق حجم آب آبیاری، عملکرد و بهرهوری آب پیاز در شرایط مدیریت کشاورزان در 190 مزرعه در قطب‌های تولید پیاز کشور شامل آذربایجان شرقی، اصفهان، خوزستان، زنجان، جنوب کرمان، فارس، خراسان، خراسان شمالی و هرمزگان در سال زراعی 1400-1399 اندازهگیری شد. میانگین حجم آب آبیاری، عملکرد، بهرهوری آب آبیاری وبهرهوری آب کاربردی در استان‌های منتخب در سطح احتمال یک درصد معنیدار بود. میانگین حجم آب آبیاری در استان‌های منتخب بهترتیب 9502، 13273، 9740، 16588، 9618، 13880، 11998، 8438 و 7057 با میانگین وزنی 10823 مترمکعب در هکتار بدست آمد. عملکرد پیاز نیز در استان‌های مذکور بین 20 تا بیش از 90 با میانگین وزنی 49/98تن بر هکتار اندازهگیری شد. بهرهوری آب آبیاری در مزارع منتخب کشور بین3/13تا 6/30 با میانگین وزنی4/93 کیلوگرم برمترمکعب به دست آمد، میانگین وزنی بهرهوری آب کاربردی 4/50 کیلوگرم برمترمکعب بود. میانگین وزنی نیاز خالص آبی در کشور به روش فائو پنمن-مانتیث با استفاده از داده‌های هواشناسی سال تحقیق و سند ملی آب بهترتیب 8834 و 6972 مترمکعب بر هکتار به دست آمد. میانگین حجم آب مزارع پیاز در مناطق مورد مطالعه در سه روش آبیاری سطحی، بارانی و قطرهای نواری بهترتیب برابر 11453، 12740 و 10317 مترمکعب در هکتار بود که تفاوت آنها در سطح احتمال پنج درصد معنیدار است. با تغییر روش آبیاری از سطحی به قطرهای نواری، حجم آب آبیاری 10 درصد کاهش و بهرهوری آب کاربردی مزارع پیاز 35 درصد افزایش یافت. همچنین کشت نشایی در مقایسه با کشت بذری موجب 14/7 درصد کاهش حجم آب آبیاری و 16/7 درصد افزایش در بهرهوری آب شد. با توجه به نتایج این تحقیق، کاربرد توأمان کشت نشایی و استفاده از آبیاری قطرهای نواری در مزارع پیاز پیشنهاد میشود.
محمد حسین بناکار؛ سید علی محمد چراغی؛ مهدی کریمی زارچی؛ محمدحسن رحیمیان
چکیده
با توجه به کمبود منابع آب متعارف و افزایش شوری منابع آب و خاک، استفاده از گیاهان شورپسند برای تولید علوفه و امنیت غذایی از اهمیت ویژهای برخوردار است. بهمنظور مقایسه عملکرد علوفه برخی گونه‌های شورپسند در روشهای مختلف آبیاری (قطرهای، بابلر، جویچه‌ای)، پژوهشی در مزرعه تحقیقاتی مرکز ملی تحقیقات شوری واقع در شهرستان صدوق ...
بیشتر
با توجه به کمبود منابع آب متعارف و افزایش شوری منابع آب و خاک، استفاده از گیاهان شورپسند برای تولید علوفه و امنیت غذایی از اهمیت ویژهای برخوردار است. بهمنظور مقایسه عملکرد علوفه برخی گونه‌های شورپسند در روشهای مختلف آبیاری (قطرهای، بابلر، جویچه‌ای)، پژوهشی در مزرعه تحقیقاتی مرکز ملی تحقیقات شوری واقع در شهرستان صدوق استان یزد طی سه سال متوالی انجام شد. این آزمایش به صورت اسپلیت پلات در قالب طرح بلوک تصادفی در سه تکرار انجام شد، بطوریکه سیستم‌های مختلف آبیاری در پلات‌های اصلی و گونه‌های گیاهی شورپسند (Atriplex halimus، A. lentiformis، A. canesence، A. nummulariaو Kochia indica) در پلات‌های فرعی قرار گرفتند. آبیاری با آب شور dS.m-114 انجام گردید و پس از اینکه گیاهان به رشد کافی رسیدند، هر سه تا چهار ماه یک بار برداشت شده، عملکرد و اجزاء عملکرد علوفه و نیز کارآیی مصرف آب در روشهای مختلف آبیاری اندازهگیری شد. صرف نظر از روش آبیاری، گونه A. canesenceو سپس A.halimusبه ترتیب با تولید 48/7 و 28/3 تن در هکتار علوفه خشک، بیشترین میزان علوفه را در بین گونه‌های مورد مطالعه تولید کردند که اختلاف آنها با یکدیگر و با سایر گونه‌ها در سطح پنج درصد معنیدار بود. در روش آبیاری جویچه‌ای، بیشترین و کمترین مقدار کارآیی مصرف آب به ترتیب متعلق به گونه‌های A. canesenceو K. indicaبود. در روشهای آبیاری بابلر و قطرهای نیز گونه A. canesenceبیشترین مقدار کارآیی مصرف آب را داشت. بر اساس نتایج، بالاترین مقدار کارآیی مصرف آب (kg/m326/2) از گونه A. canesenceدر آبیاری به روش بابلر و پایین‌ترین مقدار (kg/m3 07/0) از گونه K. indicaدر آبیاری به روش قطرهای به دست آمد. بنابراین، با در نظر گرفتن صرفه اقتصادی و سهولت بهره‌برداری از سامانه آبیاری، بر اساس نتایج این تحقیق، گونه A. canesenceبا عملکرد علوفه خشک 73/7 تن در هکتار با آبیاری به روش جویچه‌ای و 81/8 تن در هکتار با آبیاری به روش بابلر به عنوان گونه برتر برای تولید علوفه در شرایط شور توصیه میشود. تکرار آزمایش با تعیین آب مورد نیاز هر گیاه بر اساس تبخیر و تعرق یا تغییرات رطوبت خاک به نتیجه‌گیری کمک خواهد کرد.
حلیمه پیری؛ ابوالفضل بامری
چکیده
در این تحقیق اثر سطوح مختلف آب آبیاری، کود نیتروژن و کود گاوی بر گیاه سیر مورد بررسی قرار گرفت. آزمایش به صورت طرح کرتهای دوبار خرد شده با چهار سطح عمق آب آبیاری (I1 ، I2 ، I3و I4 به ترتیب معادل40%، 60%، 80% و 100 درصد نیاز‌آبی‌گیاه) و سه سطح نیتروژن(N1، N2وN3 به ترتیب معادل 50، 75 و 100 درصد نیاز‌کودی نیتروژن) به عنوان کرت فرعی و سه سطح کود دامی(D1، ...
بیشتر
در این تحقیق اثر سطوح مختلف آب آبیاری، کود نیتروژن و کود گاوی بر گیاه سیر مورد بررسی قرار گرفت. آزمایش به صورت طرح کرتهای دوبار خرد شده با چهار سطح عمق آب آبیاری (I1 ، I2 ، I3و I4 به ترتیب معادل40%، 60%، 80% و 100 درصد نیاز‌آبی‌گیاه) و سه سطح نیتروژن(N1، N2وN3 به ترتیب معادل 50، 75 و 100 درصد نیاز‌کودی نیتروژن) به عنوان کرت فرعی و سه سطح کود دامی(D1، D2وD3 به ترتیب به مقدار 25، 5/37 و 50 تن در هکتار) به عنوان کرت فرعی فرعی انجام شد. آبیاری به صورت قطرهای نواری انجام گرفت. کود نیتروژن در دو مرحله و کود گاوی در یک مرحله قبل از کاشت به گیاه داده شد. در پایان آزمایش پارامترهای ارتفاع گیاه، وزن سیرچه، تعداد سیرچه، عملکرد و بهرهوری آب آبیاری اندازهگیری شد. نتایج آزمایش نشان داد اثرات ساده مقدار آب آبیاری، کود نیتروژن و کود دامی در سطح احتمال یک و پنج درصد بر تمامی پارامترهای اندازهگیری شده معنیدار گردید. بیشترین عملکرد از تیمارهای 100 درصد مصرف کود و 100درصد نیاز آبی به دست آمد اما از این نظر بین تیمار 100 و 80 درصد نیاز آبی تأثیر معنیدار مشاهده نشد. بیشترین مقدار بهرهوری آب آبیاری در سطح آبیاری 60 درصد و سطح کودی 100 درصد (48/1 کیلوگرم بر متر مکعب در هکتار) به دست آمد که از این نظر بین تیمار 60% و 80 درصد نیاز آبی گیاه تفاوت معنیدار حاصل نشد. مقدار آلیسین با کاهش آب آبیاری و کاهش مصرف کود کاهش یافت. افزایش کود نیتروژن تا مقدار 75 درصد نیاز کودی یعنی به مقدار 150 کیلوگرم در هکتار باعث افزایش آلیسین شد ولی مقادیر بالاتر از آن باعث کاهش مقدار آلیسین گردید. بنابراین با توجه به وضعیت آب موجود در منطقه و کاهش منابع آبی، کاربرد 80 درصد نیاز آبی باعث صرفه‌جویی در مصرف آب می‌گردد بدون آن که تأثیر معنیدار در کاهش عملکرد داشته باشد. همچنین با توجه به شرایط آب و هوایی خشک منطقه سیستان استفاده از کود گاوی و نیتروژن میتواند باعث تعدیل خسارات ناشی از تنش خشکی در سیر شود.
محمد حسین رحیمیان؛ حمیدرضا ذبیحی
چکیده
بهمنظور بررسی تاثیر استفاده از مخلوط مقادیر مختلف کود کمپوست و پلیمرسوپر جاذب رطوبت در افزایش عملکرد و کارآیی مصرف آب گوجه فرنگی(Solanum lycopersicum) آزمایشی گلخانهای بصورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با چهار تکرارطی سالهای 1391 الی1393 در مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی (طرق) انجام شد. عامل اول شامل چهار مقدارکمپوست ...
بیشتر
بهمنظور بررسی تاثیر استفاده از مخلوط مقادیر مختلف کود کمپوست و پلیمرسوپر جاذب رطوبت در افزایش عملکرد و کارآیی مصرف آب گوجه فرنگی(Solanum lycopersicum) آزمایشی گلخانهای بصورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با چهار تکرارطی سالهای 1391 الی1393 در مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی (طرق) انجام شد. عامل اول شامل چهار مقدارکمپوست (صفر ، 15% ، 30% و 50% وزنی خاک ) و عامل دوم پلیمر سوپرجاذب در چهار مقدار (صفر ، 5 ، 10 و 15 گرم برای هر بوته ) بود. توصیه مصرف کودهای شیمیایی بر اساس آزمون خاک انجام شد. آبیاری در زمان 50 درصد تخلیه مجاز رطوبتی انجام شد. تمامی کودهای شیمیایی و کمپوست قبل از کاشت مصرف شدند. مقادیر مختلف پلیمر بصورت نقطه‌ای برای هر بوته در محل توسعه ریشه به خاک داده شد. تجزیه مرکب دو ساله نتایج نشان داد که اثر متقابل تیمارهای مصرف پلیمر سوپرجاذب و کمپوست بر عملکرد گوجه فرنگی در سطح یک درصد معنیدار بود بطوریکه بیشترین عملکرد از تیمار بدون مصرف پلیمر سوپرجاذب و مصرف 30 درصدکمپوست به میزان 3520 گرم میوه گوجه فرنگی در بوته بدست آمد. کمترین عملکرد از تیمار مصرف 15 گرم پلیمر سوپرجاذب و 50 درصد کمپوست به میزان 1588 گرم میوه گوجه فرنگی در بوته بدست آمد.همچنین نتایج نشان داد که اثر متقابل تیمارهای مصرف پلیمر سوپرجاذب و کمپوست بر کارآیی مصرف آب گوجه فرنگی در سطح یک درصد معنیدار بود و بیشترین کارآیی مصرف آب از تیمار مصرف 30 درصد کمپوست به میزان 97/57 گرم بر لیتر بدست آمد. کمترین کارآیی مصرف آب از تیمار مصرف 15 گرم پلیمر سوپرجاذب و صفر درصد کمپوست به میزان 64/15 گرم بر لیتر بدست آمد. بیشترین دور آبیاری معادل هشت روز از تیمارهایی که 50 درصد وزنی کمپوست را داشتند بدست آمد. با توجه به نتایج این آزمایش و اثرات مفید کمپوست بر رشد و عملکرد گوجه فرنگی، مصرف کمپوست در بستر کشت گوجه فرنگی گلخانهای توصیه میشود.
محمد مهدی نخجوانی مقدم؛ بیژن قهرمان؛ کامران داوری؛ امین علیزاده؛ حسین دهقانی سانیج؛ علیرضا توکلی
چکیده
اینتحقیق با هدف بررسی تاثیر روشهای برتر مدیریت آبی و زراعی بر عملکرد و بهرهوری بارش برای گندم دیم درمنطقه هنام شهرستان الشترانجام گردید. ابتدا مدل واسنجی و صحت سنجی شده AquaCrop براساس شرایط اقلیمی و پایش زراعی 10 مزرعه گندم دیم منتخب منطقه در سال زراعی 93-1392 اجرا گردید و سپس سناریوهای مدیریتی به منظور افزایش عملکرد و بهرهوری بارش ...
بیشتر
اینتحقیق با هدف بررسی تاثیر روشهای برتر مدیریت آبی و زراعی بر عملکرد و بهرهوری بارش برای گندم دیم درمنطقه هنام شهرستان الشترانجام گردید. ابتدا مدل واسنجی و صحت سنجی شده AquaCrop براساس شرایط اقلیمی و پایش زراعی 10 مزرعه گندم دیم منتخب منطقه در سال زراعی 93-1392 اجرا گردید و سپس سناریوهای مدیریتی به منظور افزایش عملکرد و بهرهوری بارش گندم دیم تعریف شد. در مرحله بعد، سناریوهای برتر مدیریتی در سال زراعی 94-1393 در سه مزرعه تحقیقاتی گندم دیم منطقه اجرا گردید. در آزمایشهای مزرعهای دو سطح مدیریت زراعی (برتر و سنتی) و دو سطح آبیاری (دیم و تک آبیاری بهاره) مورد مطالعه قرار گرفت. مطابق با بهترین سناریوهای پیشنهادی مدل AquaCrop، تیمار تک آبیاری بهاره با عمق ثابت 60 میلیمتر و در سه زمان اول، میانه و انتهای دوره گلدهی گندم دیم در مزارع تحقیقاتی اعمال گردید. نتایج نشان داد که در ﺷـﺮاﻳﻂ دﻳـﻢ، مدیریت برتر زراعی بر مدیریت سنتی زراعی برتری داشت، زیرا بهرهوری بارش در مدیریت برتر نسبت به مدیریت سنتی زارع به میزان 36 درصد اﻓﺰاﻳﺶ ﻳﺎﻓﺖ. با کاربرد تک آبیاری بهاره، متوسط بهرهوری کل آب (بارش + آبیاری) در تولید گندم در سه مزرعه تحقیقاتی به 70/0 کیلوگرم بر متر مکعب افزایش یافت که نسبت به شرایط دیم به طور متوسط 74 درصد افزایش نشان داد. نتایج نشان داد که بهترین برنامه مدیریتی در منطقه هنام ترکیبی از مدیریت برتر زراعی با تک آبیاری بهاره به مقدار 60 میلیمتر در میانه دوره گلدهی (زمان لقاح گلها) گیاه است، زیرا عملکرد دانه و بهرهوری بارش را در مدیریت سنتی زارع را به ترتیب به میزان 176 و 134 درصد افزایش داد. نتایج آزمایشهای زراعی تطابق خوبی با سناریوهای پیشنهادی مدل AquaCrop داشت.
پریسا شاهین رخسار؛ ابراهیم امیری؛ سامیه رئیسی؛ محمد اسماعیل اسدی
چکیده
امروزه حتی در مناطق مرطوب کشور، بحران آب یک مشکل عمده کشاورزی و افزایش بهرهوری مصرف آب یکی از ملزومات توسعه پایدار است. با توجه به این امر، استفاده از مدل‌های شبیه‌سازی رشد گیاه به‌عنوان ابزاری برای مدیریت بحران آب مفید به نظر میرسد. در این پژوهش از مدل WOFOSTجهت شبیه‌سازی عملکرد دو رقم سویا تحت مدیریت کم‌آبیاریدر منطقه گرگان ...
بیشتر
امروزه حتی در مناطق مرطوب کشور، بحران آب یک مشکل عمده کشاورزی و افزایش بهرهوری مصرف آب یکی از ملزومات توسعه پایدار است. با توجه به این امر، استفاده از مدل‌های شبیه‌سازی رشد گیاه به‌عنوان ابزاری برای مدیریت بحران آب مفید به نظر میرسد. در این پژوهش از مدل WOFOSTجهت شبیه‌سازی عملکرد دو رقم سویا تحت مدیریت کم‌آبیاریدر منطقه گرگان استفاده شد.با استفاده از عملکرد اندازهگیری شده و اجزای بیلان آب شبیه‌سازی‌شده از مدل، مقدار متوسط بهرهوری تبخیرتعرق (Wp ET) مبتنی بر عملکرد دانه 72/0 کیلوگرم دانه به ازای هر متر مکعب تبخیر تعرقحاصل شد. با افزایش تنش خشکی، بهرهوری آب بر پایه مجموع آبیاری و بارش(Wp I+R) و بهرهوری آب بر پایه مقدار آبیاری (Wp I) در هر دو رقم افزایش یافت ولی رقم دی پی ایکس در مواجه با تنش خشکی دارای بهرهوری آب بالاتری نسبت به رقم سپیده بود. نتایج ارزیابی عملکرد و دقت مدل WOFOST نشان داد شاخص ریشه میانگین مربعات خطای نسبی (nRSME)عملکرد دانه و بیوماس کل در هر دو رقم موردبررسی کمتر از 10 درصد، شاخص ضریب جرم باقی‌مانده‌ها (CRM) نزدیک به صفر، ضریب کار آیی مدل (EF) 89/0، ضریب تبیین(R2)93/0 و شاخص توافق ویلموت (IOA) در حدود 89/0 به دست آمد. به‌طورکلی یافته‌های این تحقیق کار آیی مطلوب مدل را در شبیه‌سازی فرآیند رشد و تأثیر آب بر عملکرد و بهرهوری آب سویا تأیید می کند و رقم دی پی ایکس در شرایط محدودیت آب برای کشت در استان گلستان توصیه میشود.
علیرضا توکلی
چکیده
به منظور بهبود شاخص‌بهره‌وری آب آبیاری و تخصیص آب صرفه‌جویی شده به آبیاری محدود اراضی دیم مجاور، روشهای مختلف کمآبیاری در دو سامانه آبیاری سطحی و بارانی برای گندم آبی ارقام شیراز و پیشتاز و در مزارع زارعین شهرستان سلسله در سال زراعی 86-1385 مورد بررسی قرار گرفت. در آزمایش مربوط به آبیاری بارانی با قرار دادن تعدادی قوطی در ارتفاع ...
بیشتر
به منظور بهبود شاخص‌بهره‌وری آب آبیاری و تخصیص آب صرفه‌جویی شده به آبیاری محدود اراضی دیم مجاور، روشهای مختلف کمآبیاری در دو سامانه آبیاری سطحی و بارانی برای گندم آبی ارقام شیراز و پیشتاز و در مزارع زارعین شهرستان سلسله در سال زراعی 86-1385 مورد بررسی قرار گرفت. در آزمایش مربوط به آبیاری بارانی با قرار دادن تعدادی قوطی در ارتفاع 90 سانتی‌متری و متناسب با ارتفاع گندم، اقدام به اندازهگیری آب آبیاری در فواصل مختلف از تک‌‌آبپاش با چهار نمونه شد و عملکرد نیز در همان نقاط اندازهگیری شد. در آزمایش مربوط به آبیاری سطحی نیز تیمارهای قطع آبیاری شامل آبیاری کامل، قطع اوّلین آبیاری بهاره و قطع اوّلین و سوّمین آبیاری بهاره، اعمال و عملکرد گندم در این تیمارها تعیین گردید. با مشخص بودن عملکرد محصول و آب مصرفی کل (بارش و آب آبیاری)، شاخص بهرهوری کل آب مصرفی تعیین شد. نتایج نشان داد در شرایط آبیاری بارانی و با استفاده از توابع تولید، کاهش 29/4 درصد آب مصرفی در طول دوره آبیاری بیشینه بهرهوری کل آب مصرفی را علیرغم اندکی کاهش عملکرد محصول بیشینه بهره وری کل آب مصرفی را به دنبال داشت. در شرایط آبیاری سطحی نیز، قطع اولین آبیاری بهاره (تیمار 78 درصد آبیاری کامل)، سبب افزایش 3/3 درصدی عملکرد در مقایسه با شاهد شد که علت آن را میتوان به عدم ضرورت انجام اولین آبیاری بهاره دانست. در تیمار کمآبیاری توسعه عمقی ریشه به میزان 10/5 درصد بیشتر از شرایط آبیاری کامل مشاهده شد و این منجر به افزایش عمق خاک موثر و اثربخشی آن در تامین نیاز آبی گیاه شد و در نتیجه سبب گردید که کاهش عمق آب آبیاری با کمآبیاری، منجر به کاهش قابل ملاحظه عملکرد نشود. با تخصیص آب صرفه‌جویی شده ناشی از انجام کمآبیاری، برای انجام تک‌آبیاری زمان کاشت یا تک‌آبیاری بهاره در اراضی گندم دیم مجاور، بهرهوری کل آب کاربردی به میزان 9/3 درصد افزایش یافت.
شهرام کریمی گوغری؛ رسول اسدی؛ محمدرضا محمدرضاخانی
چکیده
بهمنظور ارزیابی تأثیر کمآبیاری و الگوی کارگزاری لوله آبده بر عملکرد، اجزای عملکرد و کارایی آب پنبه، آزمایشی در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی بصورت کرتهای نواری خرد شده (استریپ اسپلیت پلات) با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی شهرستان ارزوئیه، در دو سال زراعی 1388 و 1389 اجرا گردید. تیمارهای آبیاری شامل سه سطح آبیاری (100=1I، 80=2I و 60=3I ...
بیشتر
بهمنظور ارزیابی تأثیر کمآبیاری و الگوی کارگزاری لوله آبده بر عملکرد، اجزای عملکرد و کارایی آب پنبه، آزمایشی در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی بصورت کرتهای نواری خرد شده (استریپ اسپلیت پلات) با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی شهرستان ارزوئیه، در دو سال زراعی 1388 و 1389 اجرا گردید. تیمارهای آبیاری شامل سه سطح آبیاری (100=1I، 80=2I و 60=3I درصد تبخیر تعرق محاسبه شده با روش پنمن مانتیث) به عنوان عامل اصلی و چهار الگوی کارگزاری لوله آبده (تیپ) شامل دو سیستم آبیاری قطرهای (سطحی 1S و زیرسطحی 2S) و دو آرایش فاصله لوله آبده (برای هر ردیف کاشت روی پشته (معمولی) 1L و یک در میان بین دو ردیف کاشت 2L) به عنوان عوامل فرعی بودند. نتایج نشان داد کمآبیاری به مقدار 80 درصد نیاز آبی در مقایسه با آبیاری به میزان 100 درصد نیاز آبی، سبب افزایش عملکرد، کارایی مصرف آب، تعداد غوزه در بوته و وزن غوزه بهترتیب بهمیزان 8/5، 4، 10 و 2/5 درصد و صرفه جویی 1300 مترمکعب آب (20 درصد آب مصرفی) در هکتار گردید. از طرفی کمآبیاری به مقدار 60 درصد نیاز آبی زیرسطحی در مقایسه با آبیاری بهمیزان 100 درصد نیاز آبی زیرسطحی نیز باعث صرفه‌جویی حدود 3400 مترمکعب آب (40 درصد آب مصرفی) در هکتار و افزایش 8 درصدی بهرهوری آب گردید؛ ولی نقصانهای 18 درصدی عملکرد محصول، 25 درصدی تعداد غوزه در بوته، 18 درصدی وزن غوزه را نشان داد. به نظر میرسد استفاده از روش کمآبیاری در کشت پنبه بهمیزان 80 درصد نیاز آبی زیرسطحی در منطقه ارزوئیه استان کرمان میتواند راهکاری مناسب برای صرفه‌جویی در مصرف آب و افزایش کارایی آن در دورههای خشکسالی باشد.
عبدالامیر رهنما؛ عبدالحمید محبی؛ مجید علی حوری
چکیده
نهالهای حاصل از کشت بافت نخل خرما، به واسطه داشتن سیستم ریشهای قوی به خوبی در زمین اصلی مستقر و رشد رویشی مناسبی دارند. یکی از ضعفهای استفاده از این تکنیک ، کاهش احتمالی عملکرد در سالهای اولیه باردهی می باشد. این آزمایش، با هدف بررسی امکان افزایش باردهی و عملکرد ، در قالب طرح ...
بیشتر
نهالهای حاصل از کشت بافت نخل خرما، به واسطه داشتن سیستم ریشهای قوی به خوبی در زمین اصلی مستقر و رشد رویشی مناسبی دارند. یکی از ضعفهای استفاده از این تکنیک ، کاهش احتمالی عملکرد در سالهای اولیه باردهی می باشد. این آزمایش، با هدف بررسی امکان افزایش باردهی و عملکرد ، در قالب طرح آماری بلوکهای کامل تصادفی به روش کرتهای یک بار خرد شده با سه دور آبیاری7، 14و 21 روز یکبار در کرتهای اصلی و سه سطح تغذیه کامل، تغذیه به میزان 30% کمتر و بیشتر از تیمار شاهد در کرتهای فرعی در سه فصل متوالی طی سالهای 89-1387 در اهواز اجرا گردید. نتایج نشان داد که تیمار آبیاری بر میزان کلروفیل و کلیه صفات رویشی به جز طول برگ اثر معنیدار داشت. دور آبیاری کمتر سبب افزایش ارتفاع و قطر تنه، میزان کلروفیل، تعداد و عرض برگ و تعداد برگچه گردید، ولی بر صفات زایشی تاثیر معنیداری نداشت. افزایش سطح تغذیه نیز سبب افزایش معنیدار عرض و میزان کلروفیل برگ گردید. ولی سطح تغذیه 30% کمتر از شاهد سبب افزایش میوه نشینی وعملکرد میوه گردید. اثرات متقابل دورآبیاری و تغدیه بر کلیه صفات رویشی و زایشی معنی دار بود. بیشترین عملکرد میوه معادل47/4 کیلو گرم درهردرخت در تیمار آبیاری با دور 7 روز و تغذیه به میزان 30 درصد کمتر از تیمار شاهد تولید شد، که با توجه به میانگین اثرات اصلی نشان دهنده تاثیر بیشتر آبیاری نسبت به تغذیه بر عمکرد نخل می باشد.
عزت اله عباسی؛ حسین دهقانی سانیج
چکیده
تعیین تبخیر - تعرق واقعی عاملی مهم در آبیاری دقیق، برنامه ریزی آبیاری و بهره وری آب به حساب می آید. این پژوهش به منظور بررسی اثر الگوی روش محاسبه تبخیر - تعرق گیاهی بر برنامه ریزی آبیاری و آب مصرفی درختان زردآلو (رقم آیباتان) بر اساس داده‌های هواشناسی روزانه در مقایسه با داده‌های بلند مدت انجام شد. طرح به مدت دو سال در ...
بیشتر
تعیین تبخیر - تعرق واقعی عاملی مهم در آبیاری دقیق، برنامه ریزی آبیاری و بهره وری آب به حساب می آید. این پژوهش به منظور بررسی اثر الگوی روش محاسبه تبخیر - تعرق گیاهی بر برنامه ریزی آبیاری و آب مصرفی درختان زردآلو (رقم آیباتان) بر اساس داده‌های هواشناسی روزانه در مقایسه با داده‌های بلند مدت انجام شد. طرح به مدت دو سال در منطقه کرج در قالب بلوک های کامل تصادفی با سه تیمار(1I، 2I و 3I) و سه بلوک در چهار تکرار اجرا شد. تبخیر - تعرق در تیمار اول (1I) بر مبنای داده‌های روزانه هواشناسی اندازه گیری شده با استفاده از دستگاه هواشناسی METOSµ، در تیمار دوم (2I) بر مبنای داده های بلند مدت هواشناسی (دوره 10 ساله) و تیمار سوم به عنوان شاهد (3I) تعیین شد. میزان کارآیی مصرف آب در تیمار 1I برابر 3/33 کیلوگرم بر مترمکعب آب مصرفی بدست آمد که در تیمار های 2I و 3I به ترتیب 1/99 و 1/29 حاصل شد. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که تفاوت معنیداری در سطح یک درصد بین تیمارها و بلوکهای مختلف از نظر میزان عملکرد و کارآیی مصرف آب وجود دارد. همچنین، مقایسه میانگین های عملکرد و کارآیی مصرف آب که با استفاده از آزمون دانکن، نشان داد بین میزان عملکرد و کارآیی مصرف آب در تیمار 1I با دو تیمار دیگر تفاوت معنیداری در سطح یک درصد وجود دارد. همچنین، نتایج نمایانگر آن است در سیستم آبیاری قطره ای حداکثر عملکرد درخت زردآلو در شرایطی حاصل میشود که نیاز آبی محصول بر اساس اطلاعات روزانه برآورد شود و موجب افزایش عملکرد و کارآیی مصرف آب به ترتیب 13 و 67 درصد نسبت به آمار بلند‌مدت می شود. ضرورت برنامه ریزی برای کاربرد داده های واقعی هواشناسی روزانه در مدیریت آبیاری توصیه و نتیجه گیری شد.
مسعود محمدی؛ حسین مولوی؛ عبدالمجید لیاقت؛ مسعود پارسی نژاد
چکیده
تنش شوری و خشکی یکی از مشکلات تولید فرآوردههای کشاورزی در بسیاری از نقاط دنیا و به ویژه مناطق خشک و نیمه خشک میباشد. این تحقیق در جهت بررسی کاربرد زئولیت در شرایط تنش شوری و خشکی بر عملکرد و اجزاء عملکرد ذرت دانهای (رقم 370) در منطقه کرج اجرا شد. بدین منظور آزمایش فاکتوریل 23 در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار و شامل ...
بیشتر
تنش شوری و خشکی یکی از مشکلات تولید فرآوردههای کشاورزی در بسیاری از نقاط دنیا و به ویژه مناطق خشک و نیمه خشک میباشد. این تحقیق در جهت بررسی کاربرد زئولیت در شرایط تنش شوری و خشکی بر عملکرد و اجزاء عملکرد ذرت دانهای (رقم 370) در منطقه کرج اجرا شد. بدین منظور آزمایش فاکتوریل 23 در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار و شامل سه فاکتور: شوری، آب آبیاری و کاربرد زئولیت در نظر گرفته شد. فاکتور آبیاری دو سطح شامل آبیاری کامل (100% نیاز آبی) W1= و 50% = W2، دو سطح شوری آب آبیاری شامل (آب معمولی) 0/7 S1=و 5 S2= دسی زیمنس بر متر و دو سطح کاربرد زئولیت طبیعی شامل 0Z1= و 10 Z2=تن در هکتار بود که در یک خاک با بافت لوم رسی اعمال شدند. نتایج نشان داد که تنش شوری و خشکی باعث کاهش عملکرد و اجزاء عملکرد ذرت دانهای و کاربرد زئولیت سبب بهبود آنها شد. اثر متقابل زئولیت، شوری و خشکی در سطح 5% بر عملکرد ذرت دانهای، وزن هزاردانه، تعداد دانه در بلال و ارتفاع گیاه معنیدار شد. حداکثر عملکرد دانه، وزن هزاردانه، تعداد دانه در بلال و ارتفاع گیاه (به ترتیب7233/3 کیلوگرم در هکتار، 309 گرم، 504 و 220/7 سانتیمتر) مربوط به تیمار W1S1Z2 بود و حداقل آنها ( به ترتیب 2296 کیلوگرم در هکتار، 7/101 گرم، 159 و 146/3 سانتیمتر) مربوط به تیمار W2S2Z1 بودند. بیشترین کارایی مصرف آب (1/41 گیلوگرم بر متر مکعب) مربوط به تیمار W2S1Z2 و کمترین آن (0/68 گیلوگرم بر متر مکعب) مربوط به تیمار W1S2Z1 بود.
شیما زنگویی نسب؛ حجت امامی؛ علیرضا آستارایی؛ علیرضا یاری
چکیده
تنش خشکی یکی از مهمترین عوامل محدود کننده رشد گیاهان در مناطق خشک و نیمه خشک جهان، مانند ایران است. با کاربرد پلیمرهای سوپرجاذب، میتوان آب حاصل از بارندگیهای پراکنده این مناطق را حفظ کرد و با بهبود شرایط فیزیکی خاک، تنشهای رطوبتی را کاهش داد. به منظور ارزیابی تأثیر پلیمر سوپرجاذب استاکوزورب[1] بر دور آبیاری، رشد و نمو گیاه ...
بیشتر
تنش خشکی یکی از مهمترین عوامل محدود کننده رشد گیاهان در مناطق خشک و نیمه خشک جهان، مانند ایران است. با کاربرد پلیمرهای سوپرجاذب، میتوان آب حاصل از بارندگیهای پراکنده این مناطق را حفظ کرد و با بهبود شرایط فیزیکی خاک، تنشهای رطوبتی را کاهش داد. به منظور ارزیابی تأثیر پلیمر سوپرجاذب استاکوزورب[1] بر دور آبیاری، رشد و نمو گیاه آتریپلکس (Atriplex) و برخی خصوصیات فیزیکی خاک، پژوهشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در سه تکرار انجام شد و اثر دو فاکتور سوپرجاذب با مقادیر 0، 1/0، 2/0، 3/0 و 4/0 درصد و دور آبیاری (روزانه، هر سه روز یکبار و هر پنج روز یکبار) بررسی شد. نتایج نشان داد که استفاده از پلیمر تأثیر مثبت و معنیداری در سطح پنج درصد بر شاخصهای ارتفاع گیاه، وزن تر و خشک اندام هوایی، وزن تر و خشک ریشه و طول ریشه داشت. در تمام شاخصهای رشدی گیاه، بیشترین مقدار مربوط به تیمار 4/0 درصد پلیمر در دور آبیاری سه روز بود. علاوه بر این، کاربرد پلیمر استاکوزورب باعث بهبود برخی از خصوصیات فیزیکی خاک شد، به طوریکه در نتیجه استفاده از آن در سطح پنج درصد رطوبت اشباع خاک و رطوبت قابل استفاده گیاه به طور معنیداری افزایش، ولی جرم مخصوص ظاهری و هدایت الکتریکی کاهش یافت (p < 0.05). با توجه به مشکل تأمین آب برای گیاهان مناطق خشک و نیمه خشک، استفاده از 3/0 درصد وزنی سوپرجاذب همراه با دور آبیاری سه روز یکبار میتواند به عنوان یک روش موفقیت آمیز برای حفظ رطوبت و افزایش رشد و نمو گیاه آتریپلکس توصیه شود.
[1]. Stockosorb
علی قدمی فیروزآبادی؛ محمد رضا میرزایی؛ سید محسن سیدان
چکیده
در این تحقیق، اثر دو روش آبیاری قطرهای( نواری) و جویچه‌ای و سطوح مختلف نیتروژن و فسفر بر عملکرد، کارایی مصرف آب، درصد بذر استاندارد و درصد جوانه زنی بذر چغندرقند بررسی شد. آزمایش به صورت کرتهای یکبار خردشده (اسپیلت فاکتوریل) که روش آبیاری (آبیاری جویچه‌ای وآبیاری قطرهای نواری) در کرتهای اصلی و چهار سطح نیتروژن (kg/ha 180 و 120، 60، ...
بیشتر
در این تحقیق، اثر دو روش آبیاری قطرهای( نواری) و جویچه‌ای و سطوح مختلف نیتروژن و فسفر بر عملکرد، کارایی مصرف آب، درصد بذر استاندارد و درصد جوانه زنی بذر چغندرقند بررسی شد. آزمایش به صورت کرتهای یکبار خردشده (اسپیلت فاکتوریل) که روش آبیاری (آبیاری جویچه‌ای وآبیاری قطرهای نواری) در کرتهای اصلی و چهار سطح نیتروژن (kg/ha 180 و 120، 60، 0) و سه سطح فسفر (kg/ha 60 و 30، 0) به صورت ترکیب فاکتوریل در کرتهای فرعی در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار طی سالهای 83، 84 در ایستگاه اکباتان مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی همدان انجام شد. نتایج نشان داد که اثر نیتروژن بر عملکرد کمی بذر در سطح یک درصد معنیدار بود. اثر تیمار آبیاری، نیتروژن و فسفر بر درصد بذور استاندارد، معنیدار نبود. اثر متقابل روش آبیاری در نیتروژن و اثر متقابل روش آبیاری در فسفر و محیط روی جوانه‌زنی بذور، معنیدار بود. نتایج نشان داد که با افزایش میزان ازت مصرفی به میزان 5/88 کیلوگرم در هکتار مقدار بذر استاندارد افزایش یافته و با مصرف بیشتر ازت، میزان بذر استاندارد کاهش می‌یابد. همچنین، با افزایش میزان ازت مصرفی تا حدود 120 کیلوگرم در هکتار، میزان درصد جوانه زنی افزایش و از آن به بعد کاهش می‌یابد. میانگین عملکرد تولیدی در دو روش آبیاری قطرهای (نواری) و نشتی، 2360 و 2210 کیلوگرم بر هکتار بود که در یک گروه آماری قرار گرفته‌اند. اما، با افزایش مقدار فسفر، تغییرات درصد جوانه‌زنی در هر دو روش آبیاری معنیدار نبود. با افزایش مقدار نیتروژن مصرفی، مقدار کارآیی مصرف آب افزایش و از لحاظ آماری در سطح یک درصد معنیدار شد. حجم کل آب مصرفی در آبیاری قطرهای نسبت به جویچه‌ای، حدود 50 درصد کاهش یافت. مقدار کارایی مصرف آب در روش آبیاری قطرهای 59/0 کیلوگرم در مترمکعب و بیش از دو برابر کارایی مصرف آب در روش جویچه‌ای بود. تغییرات شیوه آبیاری از نشتی به قطرهای باعث شد که درآمد خالص به میزان 18601041 ریال در هکتار افزایش یابد. ارزش خالص457288752 ریال (طی 15 سال)، نسبت منفعت به هزینه 6/1 و نرخ بازده داخلی 5/43 درصد تعیین شد. در مجموع می توان مطرح نمود که به کار بردن آبیاری قطره ای در زراعت چغندر بذری از نظر اقتصادی مقرون به صرفه است.