آب موردنیاز، نیاز آبی ، پن من مانتیث
فرزین پرچمی عراقی؛ فریبرز عباسی؛ کرامت اخوان
چکیده
در پژوهش حاضر، با انجام اندازه‌گیری‌های صحرایی در فصل زراعی 1400-1399، آب کاربردی فصلی و بهرهوری فیزیکی و اقتصادی آب سویا در 37 مزرعه با مدیریت زارعین (با سامانه آبیاری شیاری/نواری) در دشت مغان، استان اردبیل ارزیابی شد. در فصل زراعی این پژوهش، میانگین نیاز آبی خالص سویا در مزارع مزبور 542 میلی‌متر (بین 431 تا 691 میلی‌متر) و میانگین 10 ساله ...
بیشتر
در پژوهش حاضر، با انجام اندازه‌گیری‌های صحرایی در فصل زراعی 1400-1399، آب کاربردی فصلی و بهرهوری فیزیکی و اقتصادی آب سویا در 37 مزرعه با مدیریت زارعین (با سامانه آبیاری شیاری/نواری) در دشت مغان، استان اردبیل ارزیابی شد. در فصل زراعی این پژوهش، میانگین نیاز آبی خالص سویا در مزارع مزبور 542 میلی‌متر (بین 431 تا 691 میلی‌متر) و میانگین 10 ساله آن 543 میلی‌متر (442 تا 671 میلی‌متر) بود. میانگین کل آب کاربردی (مجموع بارش موثر فصلی و آب آبیاری) در مزارع مزبور 6554 مترمکعب در هکتار (5005 تا 10009 مترمکعب در هکتار) و میانگین عملکرد دانه سویا 2/90 تن در هکتار (2/05 تا 4/12 تن در هکتار) به‌دست آمد. میانگین کل آب کاربردی در کشت بهاره سویا (7906 مترمکعب در هکتار) به‌طور معـنی‌داری (P < 0.01) بیشتر از مقدار نظیر آن برای کشت تابستانه (6390 مترمکعب در هکتار) بود. نمایه‌های بهرهوری مجموع آب آبیاری و بارش موثر (WPI+Pe) و بهرهوری اقتصادی آب آبیاری (WP$) در مزارع مطالعاتی به‌ترتیب، با میانگین 24/0 کیلوگرم در مترمکعب و 33/19 هزار ریال در مترمکعب، بین 0/18 تا 0/30 کیلوگرم در مترمکعب و 15/21 تا 62/40 هزار ریال در مترمکعب متغیر بود. عملکرد دانه سویا در بخش عمده مزارع مطالعاتی (70% مزارع) فراتر از حداقل عملکرد قابل انتظار دانه سویا در کشت آبی (2/5 تن در هکتار) بود. نتایج نشان داد با اعمال پنج و سه نوبت آبیاری به‌ترتیب، برای سویای بهاره و تابستانه، سطح مطلوبی از عملکرد و نمایه‌های بهرهوری آب دست یافتنی است. میانگین نمایه راندمان کاربرد آب طی مراحل رشد سویا در مزارع مزبور در دامنه 50% تا 82% قرار داشت.
اکبر علیپور؛ کامران داوری؛ محمد موسوی بایگی؛ محمود صبوحی صابونی؛ عزیر الله ایزدی
چکیده
آب‌زیرزمینی بزرگ‌ترین منبع آب‌شیرین در دسترس بر روی کره زمین بوده که در بسیاری از کشورها به دلیل اضافه برداشت در معرض خطر نابودی قرار گرفته است. تعیین الگوی کشت بهینه ای که همراه با کاهش تخصیص منابع آب منجر به کاهش درآمد کشاورزان نشود، می‌تواند راهکاری مناسب در راستای پایداری آب زیرزمینی باشد. در پژوهش حاضر روشی ارائه شده که علاوه ...
بیشتر
آب‌زیرزمینی بزرگ‌ترین منبع آب‌شیرین در دسترس بر روی کره زمین بوده که در بسیاری از کشورها به دلیل اضافه برداشت در معرض خطر نابودی قرار گرفته است. تعیین الگوی کشت بهینه ای که همراه با کاهش تخصیص منابع آب منجر به کاهش درآمد کشاورزان نشود، می‌تواند راهکاری مناسب در راستای پایداری آب زیرزمینی باشد. در پژوهش حاضر روشی ارائه شده که علاوه بر پایداری آب زیرزمینی، کاهش درآمد کشاورزان به حداقل برسد. برای این منظور، ابتدا چهار سناریوی برداشت از آبخوان تعریف و با استفاده از مدل "سامانه پشتیبان تصمیم‌گیری نیشابور" برای هر سناریو، تغییرات سطح آب زیرزمینی محاسبه شد. همچنین با استفاده از پرسشنامه، بهرهوری اقتصادی آب از 242حلقه چاه کشاورزی و برای نه محصول غالب دشت نیشابور در سال 1395 برآورد شد.برای حداقل‌سازی کاهش درآمد کشاورزان، بازتخصیص آب به محصولات مختلف و تعیین سطح زیرکشت هر کدام، بر اساس بهرهوری اقتصادی هر محصول انجام شد. با توجه به تغییرات سطح آب و شرایط موجود، سناریوی برداشت به اندازه آب تجدیدپذیر (9/414 میلیون مترمکعب)، به عنوان سناریوی برتر گزیده شد. در صورت اجرایی شدن این سناریو، برای پایداری آب‌زیرزمینی میزان 5/227 میلیون مترمکعب از تخصیص کاسته می‌شود. نتایج نشان داد، کاهش تخصیص آب منجر به کاهش 27061 هکتار سطح زیرکشت و کاهش حدود 5/83 میلیارد تومان درآمد خواهد شد. برای جبران کاهش درآمد، استفاده از کشت‌های جایگزین پسته و زعفران با توجه به بالاترین بهرهوری اقتصادی و مصرف آب کمتر پیشنهاد شد. در الگوی پیشنهادی 18000 هکتار زعفران یا 4473 هکتار پسته جایگزین کشت‌های فعلی می‌شود و جالیز و چغندرقند بیشترین درصد کاهش سطح زیرکشت را دارند.
بیژن حقیقتی؛ سعید برومند نسب؛ عبدعلی ناصری
چکیده
بحران آب و افزایش جمعیت، توجه جدی به بهرهوری آب و ارتقای آن را ضروری مینماید. لذا کاربرد شیوههای جدید آبیاری و اعمال مدیریت کمآبیاری راهکاری مناسب برای استفاده بهینه از منابع آب موجود میباشد.به‌منظور بررسی اثر مدیریتهای مختلف کمآبیاری در دو روش آبیاریجویچهای و قطرهای نواری بر بهرهوری آب و عملکرد سیبزمینی، ...
بیشتر
بحران آب و افزایش جمعیت، توجه جدی به بهرهوری آب و ارتقای آن را ضروری مینماید. لذا کاربرد شیوههای جدید آبیاری و اعمال مدیریت کمآبیاری راهکاری مناسب برای استفاده بهینه از منابع آب موجود میباشد.به‌منظور بررسی اثر مدیریتهای مختلف کمآبیاری در دو روش آبیاریجویچهای و قطرهای نواری بر بهرهوری آب و عملکرد سیبزمینی، آزمایشی در سال 1392 به‌صورت اسپلیت- اسپلیت پلات در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی اجرا شد. تیمارهای مورد آزمایش در این تحقیق شامل دو روش آبیاری جویچهای و قطرهاینواری در کرتهای اصلی، دو رقم سیبزمینیدر کرتهای فرعی و تیمارهای مدیریت کمآبیاری در چهار سطح آبیاری به میزان تأمین 100، 80 و 65 درصد کمبود رطوبت خاک و آبیاری بخشی ناحیهریشهدر کرتهای فرعیفرعی قرار گرفتند. اثر مدیریتهای کمآبیاری بر عملکرد غده، درصد ماده خشک، وزن مخصوص غده‌ها، تعداد غده در بوته،بهرهوری آب و درصد اندازهغدههای تولیدی در سطح یک درصد معنیدار بود. آبیاری قطرهاینواری در مقایسه با آبیاریجویچهای منجر به کاهش 40 درصدی میزان آب مصرفی و به ترتیب باعث افزایش 10 درصدی عملکرد و 43 درصدی بهرهوری آب و 40 درصدی بهرهوری اقتصادی آب گردید. بیشترین بهرهوری اقتصادی آب برابر 24/73 هزار ریال بر مترمکعب مربوط به تیمار آبیاری بخشی ناحیه ریشهبود.بنابراین با توجه به محدودیت منابع برای استفاده بهینه از آب، روش آبیاری قطرهای نواری و مدیریت کمآبیاری بخشیمنطقه ریشه بسیار سودمند و قابل توصیه میباشد.