حسین بدیع برزین؛ محمود هاشمی تبار؛ سید مهدی حسینی
چکیده
از آنجا که بخش کشاورزی بزرگترین مصرف کننده آب است، ارائه شیوههای مدیریت منابع آب و تدوین سیاستهای صحیح در این بخش به منظور افزایش بهرهوری این نهاده ضروری به نظر میرسد.در مطالعه حاضر، تحلیل اقتصادی اثرات سهمیهبندی و قیمتی آب آبیاری بر الگوی کشت و مدیریت تقاضای آب در دشت سیستان با استفاده از مدل برنامهریزی ریاضی مثبت ...
بیشتر
از آنجا که بخش کشاورزی بزرگترین مصرف کننده آب است، ارائه شیوههای مدیریت منابع آب و تدوین سیاستهای صحیح در این بخش به منظور افزایش بهرهوری این نهاده ضروری به نظر میرسد.در مطالعه حاضر، تحلیل اقتصادی اثرات سهمیهبندی و قیمتی آب آبیاری بر الگوی کشت و مدیریت تقاضای آب در دشت سیستان با استفاده از مدل برنامهریزی ریاضی مثبت (PMP)[1]در سال زراعی 95-1394 مورد بررسی قرار گرفت. برای تحقق این هدف، در این مطالعه یک سامانه مدلسازی اقتصادی شامل مدل تولید محصولات کشاورزی منطقهای (SWAP)[2] به کار رفت و برای حل این سامانه مدلسازی از نرمافزار کاربردی GAMSنسخه 1/24 استفاده شد. نتایج نشان داد که اعمال سیاستهای قیمتگذاری و سهمیهبندی آب آبیاری منجر به کاهش مجموع سطح زیرکشت محصولات منتخب و کاهش بازده ناخالص کشاورزان دشت سیستان میشود. این در حالی است که سیاستهای مذکور به ترتیب منجر به صرفهجویی 594/4 تا 456/24 و 123/7 تا 484/29 میلیون مترمکعب آب مصرفی در الگوی کشت منطقه میشود. کاهش مجموع سطح زیرکشت محصولات منتخب زراعی تحت سناریوهای مختلف سیاست سهمیهبندی آب آبیاری، به خصوص محصولات با صرفه اقتصادی بالاتر مانند هندوانه، خربزه و پیاز میزان مجموع بازده ناخالص کشاورزان سیستانی از 1425694 به 1292677 میلیون ریال میرسد که کاهش میزان سود ناخالصی معادل با 17/2 تا 33/9 درصد را در الگوی زراعی منطقه به همراه دارد. بدین ترتیب اعمال سیاست سهمیهبندی آب آبیاری با توجه به صرفهجویی حدود 30 میلیون مترمکعب آب در دسترس کشاورزان، در مقایسه با سیاست قیمتگذاری آب راهکار مناسبتری برای حفظ و صیانت از منابع آب موجود در دشت سیستان است.
[1]- Positive Mathematical Programming
[2]- State Wide Agricultural Production
ابوذر پرهیزکاری؛ حسین بدیع برزین
چکیده
هدف اصلی مطالعه حاضر تعیین ارزش اقتصادی آب آبیاری و شبیهسازی واکنش کشاورزان به سیاست کاهش منابع آب دردسترس در شهرستان تاکستان (از توابع استان قزوین) است. برای تحقق این هدف، از رویکرد برنامهریزی ریاضی مثبت (PMP) و توابع تولید منطقهای محصولات کشاورزی (SWAP) استفاده شد. ابتدا ارزش اقتصادی آب آبیاری در سطح شهرستان مورد مطالعه تعیین ...
بیشتر
هدف اصلی مطالعه حاضر تعیین ارزش اقتصادی آب آبیاری و شبیهسازی واکنش کشاورزان به سیاست کاهش منابع آب دردسترس در شهرستان تاکستان (از توابع استان قزوین) است. برای تحقق این هدف، از رویکرد برنامهریزی ریاضی مثبت (PMP) و توابع تولید منطقهای محصولات کشاورزی (SWAP) استفاده شد. ابتدا ارزش اقتصادی آب آبیاری در سطح شهرستان مورد مطالعه تعیین شد. سپس، واکنش کشاورزان به سیاست کاهش منابع آب دردسترس تحت سناریوهای کاربردی 5%، 10%، 20% و 30 درصد تحلیل و ارزیابی شد. دادههای موردنیاز مربوط به سال زراعی 93-1392 هستند. برای حل مدل تجربی ارائه شده از نرم افزار GAMS نسخه 1/24 استفاده شد. پس از حل مدل، ارزش اقتصادی هر متر مکعب آب آبیاری در سطح شهرستان تاکستان 1690 ریال برآورد شد. نتایج نشان داد که تفاوت فاحشی بین ارزش اقتصادی آب آبیاری و نرخ آببهای پرداختی کشاورزان در این شهرستان وجود دارد و کاهش آب دردسترس سبب افزایش ارزش اقتصادی آب آبیاری و کاهش سود ناخالص کشاورزان میشود. در پایان، به منظور جلوگیری از مصرف بیرویه آب آبیاری، تعیین نرخ آببهای پرداختی برای کشاورزان شهرستان تاکستان با توجه به روند تغییرات ارزش اقتصادی آب آبیاری و ملاحظه برابری توصیه شد.
ابوذر پرهیزکاری؛ محمود صبوحی؛ محمود احمدپور؛ حسین بدیع برزین
چکیده
برای در امان ماندن از خطرات خشکسالی و بحران آب در آینده نیاز است که راهکارها و قوانین مناسبی برای بهرهبرداری از منابع آب محدود اتخاذ شود. بکارگیری راهبرد کمآبیاری در این زمینه، علاوه بر ایجاد تعادل بین میزان مصرف و منابع موجود (رودخانه‌ها، آبهای زیرزمینی و سدها)، سبب کاهش مصرف بیرویه آب در بخش کشاورزی میشود. در تحقیق ...
بیشتر
برای در امان ماندن از خطرات خشکسالی و بحران آب در آینده نیاز است که راهکارها و قوانین مناسبی برای بهرهبرداری از منابع آب محدود اتخاذ شود. بکارگیری راهبرد کمآبیاری در این زمینه، علاوه بر ایجاد تعادل بین میزان مصرف و منابع موجود (رودخانه‌ها، آبهای زیرزمینی و سدها)، سبب کاهش مصرف بیرویه آب در بخش کشاورزی میشود. در تحقیق حاضر به منظور بررسی اثرات کمآبیاری بر الگوی کشت و سود ناخالص کشاورزان استان قزوین، ابتدا توابع تولید محصولات کشاورزی براساس سه روش آبیاری کامل، کمآبیاری پنج درصد و کمآبیاری 10 درصد تخمین زده شدند. سپس با استفاده از یک مدل برنامهریزی غیرخطی، الگوی بهینه کشت در استان قزوین تعیین شد. در پایان نیز اثرات کمآبیاری همزمان با اعمال سیاست کاهش آب آبیاری دردسترس تحت سناریوهای 10، 20، 30 و 40 درصد بر الگوی کشت و سود ناخالص کشاورزان مورد بررسی قرارگرفت. تخمین توابع تولید محصولات کشاورزی با استفاده از روش حداقل مربعات معمولی و بسته نرمافزاری Eviewsصورتگرفت. مدل برنامهریزی غیرخطی نیز در محیط نرمافزاری GAMS حل شد. نتایج حاصل از تخمین توابع تولید نشان داد که روش کمآبیاری پنج درصد سبب کاهش ناچیز عملکرد محصولات میشود، اما روش کمآبیاری 10 درصد بر عملکرد اغلب محصولات الگو اثر منفی می‌گذارد. نتایج حاصل از مدل برنامهریزی غیرخطی نیز نشان داد که بکارگیری روش کمآبیاری توأم با سیاست کاهش آب آبیاری دردسترس اگرچه منجر به کاهش سود ناخالص کشاورزان میشود، اما به حفظ و پایداری منابع آب سطحی و زیرزمینی استان قزوین کمک شایانی میکند.