میثم عابدین پور؛ محمدحسین رزاقی
چکیده
کنجد گیاهی سازگار با شرایط نیمه خشک و متحمل به تنش آبی است و مدیریت صحیح آبیاری نقش بسزایی در افزایش کمیت و کیفیت دانه کنجد دارد. این پژوهش به منظور بررسی تاثیر روشهای آبیاری برحجم آب کاربردی و آرایش کاشت برای دستیابی به عملکرد مطلوب و بهره‌وری آب کنجد به صورت بلوک‌های کامل تصادفی در ایستگاه تحقیقات کشاورزی عراقی محله گرگان اجرا ...
بیشتر
کنجد گیاهی سازگار با شرایط نیمه خشک و متحمل به تنش آبی است و مدیریت صحیح آبیاری نقش بسزایی در افزایش کمیت و کیفیت دانه کنجد دارد. این پژوهش به منظور بررسی تاثیر روشهای آبیاری برحجم آب کاربردی و آرایش کاشت برای دستیابی به عملکرد مطلوب و بهره‌وری آب کنجد به صورت بلوک‌های کامل تصادفی در ایستگاه تحقیقات کشاورزی عراقی محله گرگان اجرا شد. تیمارها شامل سه روش آبیاری (بارانی، قطره‌ای نواری و سطحی) به همراه سه آرایش کاشت بر بستر بلند1 (2 ردیف کاشت روی بستر بلند به عرض 50 سانتی متر، یک ردیف کاشت روی پشته به عرض 50 سانتی‌متر و یک ردیف کاشت با فواصل 50 سانتی‌متر بر بستر مسطح) در نظرگرفته شد. نتایج دو ساله آزمایش 1401-1400 نشان داد که حداکثر عملکرد دانه در روش آبیاری قطره‌ای نواری و روش کاشت روی پشته و کمترین عملکرد دانه در آبیاری سطحی با روش کاشت مسطح به ترتیب به میزان 1305 و 735 کیلوگرم در هکتار بود. متوسط مقدار آب کاربردی برای روش آبیاری قطره‌ای نواری حدود 4180 مترمکعب در هکتار و مقدار آب کاربردی برای روشهای آبیاری بارانی و سطحی به ترتیب حدود 4675 و 5930 مترمکعب در هکتار اندازه گیری شد. حداکثر بهره وری آب در روش آبیاری قطره ای نواری و روش کاشت روی پشته به ترتیب به میزان 0/31 و 0/45 کیلوگرم بر مترمکعب آب بود. در مجموع، با هدف دستیابی به حداکثر عملکرد دانه و بهره‌وری آب با حداقل مصرف آب، روش آبیاری قطره‌ای نواری و کاشت روی پشته برای کنجد توصیه می‌گردد.
مهدی مکاری؛ میثم عابدین پور؛ هادی دهقان
چکیده
در شرایط حاضر، مهمترین چالش بخش کشاورزی، افزایش کارایی مصرف آب است. این پژوهش با هدف بررسی اثر کمآبیاری و تاریخ کاشت بر عملکرد دانه، کارایی مصرف آب و اجزای عملکرد گندم رقم پیشگام، بهصورت کرتهای یک بار خرد شده بر پایه طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 98-1397 در ایستگاه تحقیقات کشاورزی کاشمر به اجرا درآمد. آبیاری در ...
بیشتر
در شرایط حاضر، مهمترین چالش بخش کشاورزی، افزایش کارایی مصرف آب است. این پژوهش با هدف بررسی اثر کمآبیاری و تاریخ کاشت بر عملکرد دانه، کارایی مصرف آب و اجزای عملکرد گندم رقم پیشگام، بهصورت کرتهای یک بار خرد شده بر پایه طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 98-1397 در ایستگاه تحقیقات کشاورزی کاشمر به اجرا درآمد. آبیاری در چهار سطح شامل: آبیاری بر اساس 100%، 80%، 60% و 40% نیاز آبی گیاه به عنوان عامل اصلی و سه تاریخ کاشت شامل یک مهر، یک آبان و یک آذر به عنوان عامل فرعی، تیمارهای مورد استفاده در این پژوهش بودند. نتایج نشان داد که کمآبیاری بر عملکرد دانه، کارایی مصرف آب و شاخص برداشت در سطح احتمال یک درصد معنیدار بود بهطوری که با افزایش تنش رطوبتی عملکرد دانه، شاخص برداشت و کارایی مصرف آب کاهش یافت. نتایج همچنین نشان داد که اثر تاریخ کاشت بر عملکرد دانه، وزن هزار دانه، تعداد دانه در سنبله، شاخص برداشت و کارایی مصرف آب معنیدار بود. بیشترین عملکرد دانه، شاخص برداشت و کارایی مصرف آب بهترتیب با مقادیر 33/7227 کیلوگرم در هکتار، 77/32% و 51/2 کیلوگرم بر مترمکعب متعلق به تاریخ کاشت یک آبان و تیمار 100% نیاز آبی و کمترین آنها بهترتیب با مقادیر 2000 کیلوگرم در هکتار، 3/15% و 14/1 کیلوگرم بر مترمکعب متعلق به تاریخ کاشت یک آذر و تیمار 40% نیاز آبی بود. اثر متقابل تنش رطوبتی و تاریخ کاشت نیز بر تمام صفات زراعی گندم به جز تعداد دانه در سنبله و کارایی مصرف آب معنیدار بود. بر اساس یافتههای این پژوهش میتوان تیمار آبیاری 100% نیاز آبی و تاریخ کاشت یک آبان را برای کاشت گندم پاییزه رقم پیشگام در منطقه خشک و نیمهخشک کاشمر مناسب دانست.
میثم عابدین پور؛ هادی دهقان؛ مهدی مکاری؛ هادی معماریان
چکیده
اینتحقیقبهمنظورشبیهسازیاجزایبیلانآبدرمقیاسمزرعهای،پیشبینیرطوبتدرنیمرخخاک،وهم چنینعملکرد دانهدرمزارعتحتآبیاریگندمدردشتنیشابورانجامشد. در این راستا، تعداد سه مزرعهدرنقاطمختلفدشتانتخابگردید. دادههای ورودی مدلAquaCrop شامل پارامتر های هوا،خاک، گیاه و عملیات زراعیدرهرکدامازمزارعجداگانه جمعآوریگردید و سپساطلاعاتموردنیازمدلو ...
بیشتر
اینتحقیقبهمنظورشبیهسازیاجزایبیلانآبدرمقیاسمزرعهای،پیشبینیرطوبتدرنیمرخخاک،وهم چنینعملکرد دانهدرمزارعتحتآبیاریگندمدردشتنیشابورانجامشد. در این راستا، تعداد سه مزرعهدرنقاطمختلفدشتانتخابگردید. دادههای ورودی مدلAquaCrop شامل پارامتر های هوا،خاک، گیاه و عملیات زراعیدرهرکدامازمزارعجداگانه جمعآوریگردید و سپساطلاعاتموردنیازمدلو ویژگیهایزراعیگندمواسنجیشد. اندازه گیری رطوبت خاک مزارع از سه عمق (30-0، 60-30 و90-60) سانتی متر و در پنج نوبت در فصل زراعی انجام شد. برای ارزیابی کارآیی مدل از آمارههای متوسط خطای ریشة میانگین مربعات(RMSE)، کارآیی مدل (EF) و خطای برآورد (Pe) استفاده شد. نتایجحاصلازشبیهسازیرطوبتدرنیمرخخاکنشاندادکهمدل مزبورمقداررطوبترادرعمقهاو زمانهایمختلفبهخوبیشبیهسازیمیکند. نتایج تحقیق نشان داد که آماره های ارزیابی کارآیی مدل در مرحله واسنجی برای شبیهسازی رطوبت خاک در همه مزارع بهترتیب 032/0<RMSE<027/0، 91/0<EF<80/0 و 14<Pe<5/3 درصد بود. این مقادیر در مرحله اعتبارسنجی مدل 031/0<RMSE<025/0، 94/0<EF<82/0 و 12<Pe<7/2 درصد حاصل گردید. حداقل وحداکثر درصد خطای شبیه سازی مدل برای عملکرد دانه و کارآیی مصرف آب در همه مزارع تحت مدیریت کشاورز به ترتیب 8/8%-4% و 9%-6/4% بود. با توجه به نتایج تحقیق، مدل AquaCrop قادر است میزان رطوبت خاک، عملکرد دانه و کارآیی مصرف آب را در شرایطمشابه این مزارع با دقت قابل قبولی شبیه سازی نماید.
هادی دهقان؛ مهدی مکاری؛ میثم عابدین پور
چکیده
با توجه به افت کمی و کیفی منابع آب زیرزمینی، بهینهسازی مصرف آب در کشاورزی ضروری است. یکی از روشهای بهینهسازی مصرف آب در کشاورزی بخصوص در مناطق خشک و نیمهخشک، استفاده از توابع تولید آب- شوری- عملکرد میباشد. لذا این مطالعه بهمنظور پیشبینی عملکرد و اجزای عملکرد گیاه اسفناج و تعیین تابع تولید بهینه در شرایط تنش شوری و ...
بیشتر
با توجه به افت کمی و کیفی منابع آب زیرزمینی، بهینهسازی مصرف آب در کشاورزی ضروری است. یکی از روشهای بهینهسازی مصرف آب در کشاورزی بخصوص در مناطق خشک و نیمهخشک، استفاده از توابع تولید آب- شوری- عملکرد میباشد. لذا این مطالعه بهمنظور پیشبینی عملکرد و اجزای عملکرد گیاه اسفناج و تعیین تابع تولید بهینه در شرایط تنش شوری و خشکی در منطقه کاشمر اجرا شد. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با چهار تکرار شامل سه فاکتور شوری (آب شرب 75/0=S1، 4=S2، 8=S3دسیزیمنس بر متر) و سه سطح آبیاری (شامل آبیاری کامل (100% نیاز آبی)=I1، I175%= I2و I150%= I3) اجرا گردید. دادههای عملکرد و اجزای عملکرد اسفناج (شامل سطح برگ، ارتفاع گیاه، ارتفاع ساقه، طول ریشه، وزن خشک گیاه و وزن خشک ریشه) بر مدلهای مختلف توابع تولید شامل خطی ساده، کاب داگلاس، درجه دوم و متعالی برازش داده شد و پس از تعیین ضرایب توابع مختلف، تابع تولید بهینه اسفناج تعیین گردید. برای ارزیابی توابع مختلف از شاخصهای آماری میانگین مجذور مربعات خطای نرمال شده، میانگین مطلق خطا، کارایی مدلسازی، شاخص توافق و ضریب تعیین استفاده شد. نتایج نشان داد که ضریب تعیین (R2) برآورد وزن کل زیتوده توسط توابع درجه دوم، متعالی، خطی ساده و کابداگلاسبه ترتیب 93/0، 89/0، 88/0 و 86/0 بود. همچنین، بیشترین مقدار شاخصهای میانگین مجذور مربعات خطای نرمال شده و میانگین مطلق خطا مربوط به توابع خطی ساده و کاب داگلاس میباشد. بنابراین بر اساس نتایج این تحقیق، تابع تولید درجه دوم به عنوان تابع تولید بهینه برای عملکرد و اجزای عملکرد گیاه اسفناج، در منطقه قابل توصیه میباشد.
مهدی مکاری؛ هادی دهقان؛ میثم عابدین پور
چکیده
تنش شوری و خشکی از مشکلات تولید فراوردههای کشاورزی در بسیاری از نقاط دنیا و به ویژه مناطق خشک و نیمهخشک است. بر این اساس پژوهشی گلدانی به منظور بررسی اثر توأمان تنش شوری و خشکی بر عملکرد و اجزای عملکرد شلغم (رقم پرپل تاپ وایت گلاب) در منطقه کاشمر اجرا شد. این مطالعه به صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار شامل ...
بیشتر
تنش شوری و خشکی از مشکلات تولید فراوردههای کشاورزی در بسیاری از نقاط دنیا و به ویژه مناطق خشک و نیمهخشک است. بر این اساس پژوهشی گلدانی به منظور بررسی اثر توأمان تنش شوری و خشکی بر عملکرد و اجزای عملکرد شلغم (رقم پرپل تاپ وایت گلاب) در منطقه کاشمر اجرا شد. این مطالعه به صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار شامل دو فاکتور شوری و مقدار آب آبیاری اعمال شد. چهار سطح شوری آب آبیاری شامل (آب شرب) 7/0= S1، 4= S2، 8= S3و 12= S4دسیزیمنس بر متر و سه سطح مقدار آب آبیاری شامل آبیاری کامل (100% نیاز آبی)= W1، W175%= W2و W1 50%= W3بود که در یک خاک با بافت لومی شنی اعمال شدند. نتایج جدول تجزیه واریانس نشان داد که شوری، کمآبیاری و اثر متقابل آنها بر عملکرد بیولوژیک شلغم، وزن زیست توده تر اندام هوایی، وزن غده و وزن خشک برگها در سطح یک درصد معنیدار بود. تیمارهای W1S1و W2S1نسبت به سایر تیمارها عملکرد بیولوژیک بیشتری داشتند. در تمام سطوح شوری مشخص گردید که بین عملکرد بیولوژیک شلغم در سطوح آبیاری W1و W2تفاوت معنیداری وجود نداشت. با توجه به یافتههای این پژوهش میتوان گفت که حساسیت گیاه شلغم به تنش شوری بیشتر از تنش خشکی است. از طرفی نتایج این پژوهش نشان داد که بهترین سطح شوری برای رسیدن به بیشینه عملکرد بیولوژیک در گیاه شلغم همان سطح شوری S1 است. لذا بهترین تیمار قابل توصیه برای کاشت شلغم در منطقه مورد مطالعه تیمار W2S1میباشد.
سجاد عظیمی؛ مجتبی خوش روش؛ عبداله درزی نفت چالی؛ میثم عابدین پور
چکیده
دشت کاشمر در نواحی خشک کشور قرار دارد و وقوع خشکسالیهای متوالی اخیر نیز باعث شده که مدیریت مصرف آب مورد توجه جدی قرار گیرد. در این پژوهش، تاثیر چهار مقدار پلیمر سوپرجاذب A200(صفر (S0)، 1/0%(S1)، 2/0% (S2)و 3/0 (S3)درصد وزنی)، چهار مقدار ورمیکمپوست (صفر(V0)، 7 (V1)، 10 (V2) و 15 (V3)تن در هکتار) و سه میزان آبیاری (60% (W1)، 80% (W2) و 100 (W3)درصد نیاز آبی) بر کارایی مصرف ...
بیشتر
دشت کاشمر در نواحی خشک کشور قرار دارد و وقوع خشکسالیهای متوالی اخیر نیز باعث شده که مدیریت مصرف آب مورد توجه جدی قرار گیرد. در این پژوهش، تاثیر چهار مقدار پلیمر سوپرجاذب A200(صفر (S0)، 1/0%(S1)، 2/0% (S2)و 3/0 (S3)درصد وزنی)، چهار مقدار ورمیکمپوست (صفر(V0)، 7 (V1)، 10 (V2) و 15 (V3)تن در هکتار) و سه میزان آبیاری (60% (W1)، 80% (W2) و 100 (W3)درصد نیاز آبی) بر کارایی مصرف آب (آب آبیاری و بارندگی) و کارایی مصرف آب آبیاری گندم رقم الوند در مزرعه پژوهشی مرکز آموزش عالی کاشمر مورد بررسی قرار گرفت. آزمایش بهصورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی و بهصورت گلدانی در تعداد 144 عدد گلدان انجام شد. نتایج نشان داد که بیشترین میزان کارایی مصرف آب و کارایی مصرف آب آبیاری در تیمار S3V3W3 بهترتیب بهمیزان 49/1 کیلوگرم بر مترمکعب در هکتار و 26/2 کیلوگرم بر مترمکعب در هکتار و کمترین میزان کارایی مصرف آب و کارایی مصرف آب آبیاری نیز در تیمار S0V0W1بهترتیب بهمیزان 03/1 کیلوگرم بر مترمکعب در هکتار و 56/1 کیلوگرم بر مترمکعب در هکتار بهدست آمد. کاربرد سوپرجاذب و ورمیکمپوست سبب افزایش کارایی مصرف آب و کارایی مصرف آب آبیاری گندم شد. در شرایط این آزمایش، با توجهبه تجزیه واریانس، کاربرد ترکیب سوپرجاذب و ورمیکمپوست معنیدار نیست؛ بنابراین، کاربرد ترکیب مقادیر سوپرجاذب و ورمیکمپوست توصیه نمیشود. همچنین، در کاربرد سوپرجاذب و ورمیکمپوست به صورت جداگانه، با توجه به مقایسه میانگینها در سطح پنج درصد معنیداری، بهترین مقدار برای حصول حداکثر کارایی مصرف آب و کارایی مصرف آب آبیاری، 2/0 درصد وزنی سوپرجاذب یا 10 تن در هکتار ورمیکمپوست است. با استفاده از حداکثر سوپرجاذب و ورمیکمپوست (S3V3) با افزایش نیاز آبی از 60% به 80% و از 80 به 100، مقدار کارایی مصرف آب آبیاری بهترتیب 5/6 % و 7/19 % افزایش یافت.